تقویت اراده: چگونه تمرکز بیشتری داشته باشیم؟

یکی از روش‌هایی که برای افزایش تمرکز پیشنهاد می‌شود، تقویت اراده است. شما اگر فردی بااراده باشید، می‌توانید به‌راحتی بر وسوسه‌ها پیروز شوید. در نتیجه اگر اراده‌تان را تقویت کنید، می‌توانید مدت‌ها بدون حواس‌پرتی به کارتان ادامه دهید. با تقویت اراده، هیچ عاملی مانع تمرکز شما نخواهد شد. آیا به‌راستی تقویت اراده برای افزایش تمرکز، کارساز است؟ آیا می‌توانیم اراده خود را تقویت کنیم؟

تقویت اراده

هنگامی که در مورد اراده صحبت  می‌شود، می‌دانیم که انجام آن کار سختی است. ما باید به سختی در برابر خواسته‌ها و نیازهای ذهنی‌مان مقاومت کنیم. ما باید کاری را انجام دهیم که عقل ما می‌گوید بهتر است.

 با اینکه میدانیم نباید در حین رژیم، غذاهای پرکالری مصرف کنیم، باز هم مصرف می‌کنیم. با این‌که می‌دانیم نباید بیش از حد تلویزیون نگاه کنیم، اما می‌کنیم. با اینکه می‌دانیم باید ورزش کنیم، اما خسته‌ایم. با اینکه می‌دانیم باید صبح زودتر از خواب بیدار شویم، اما نمی‌شویم. با اینکه می‌دانیم نباید به عوامل مزاحم اجازه برهم زدن تمرکزمان را دهیم، باز می‌دهیم.

اگر بتوانیم اراده خود را تقویت کنیم، پس می‌توانیم بر این وسوسه‌ها پیروز شویم. آنگاه می‌توانیم به تمام آنها نه بگوییم. ما می‌توانیم کارهای درست را انجام دهیم. در نتیجه دیگر به تمام اهدافمان خواهیم رسید. پس چاره کار تقویت اراده است. اگر اراده خود را تقویت کنیم، آنگاه می‌توانیم تمرکز خود را بهبود ببخشیم. با تقویت اراده می‌توانیم از پرت شدن حواسمان جلوگیری کنیم و زندگی بهتری داشته باشیم.

اما به‌راستی که تقویت اراده بدین صورت ممکن نیست. در ادامه بیشتر توضیح خواهم داد.

علت پیروزی عوامل وسوسه‌ساز در برابر اراده

هر چه‌قدر که نیروی اراده خود را تقویت کنید، باز هم روزهایی وجود دارد که نمی‌توانید با اراده باشید. اگر تقویت اراده ممکن باشد، شما باید بتوانید همیشه بر وسوسه‌ها پیروز شوید. اما چنین اتفاقی پیش نخواهد آمد.

هنگامی که خسته هستید، نمی‌توانید.

هنگامی که مریض هستید، نمی‌توانید.

هنگامی که حالتان گرفته است نمی‌توانید.

می‌توانم هزاران مثال بیان کنم که با وجود اراده قوی، باز هم نمی‌توانیم بر وسوسه‌ها پیروز شویم.

واقعیت این است که نیروی اراده بیش از اینکه یک مهارت باشد، یک عضله است. هنگامی که از این عضله زیاد استفاده کنیم، خسته می‌شود. کارآیی آن کاهش می‌یابد و دیگر نمی‌تواند در برابر وسوسه‌ها به ما کمک کند.

محققان آزمایش‌هایی را طراحی کردند. شرکت کنندگان به اتاقی وارد میشدند که در آن یک ظرف تربچه و یک ظرف شیرینی وجود داشت. هرکسی باید آن چیزی را که برایش تعیین شده بود، می‌خورد. به برخی گفته شد که از شیرینی‌ها بخورند و برخی باید از شیرینی چشم پوشی می‌کردند و تربچه می‌خوردند. این آزمایش برای افرادی که شیرینی می‌خوردند، مسئله‌ای نبود. مسئله اصلی آنجا بود که پس از تمام شدن زمان آزمایش از شرکت کنندگان خواسته شد تا یک مسئله ریاضی را حل کنند. آنهایی که تربچه خورده بودند، نمی‌توانستند بر مسئله تمرکز کنند. از آنجا که حل مسئله ریاضی اراده می‌خواست، شرکت کنندگانی که تربچه خورده بودند، در این آزمایش ضعیف عمل کردند.

پس از این آزمایش محققان نتیجه گرفتند، که نیروی اراده عضله است و هنگامی که شرکت کنندگان سعی کردند تا از شیرینی‌ها چشم‌پوشی کنند، نیروی اراده شان ضعیف شد. در نتیجه آنها نتوانستند از پس حل معمای ریاضی برآیند. اما دیگر شرکت کنندگان که شیرینی را خورده بودند، با اراده بیشتر و تمرکز بالاتری به حل معما پرداختند.

ما می‌توانیم با روش‌هایی اراده خود را قوی کنیم. برای مثال خواب کافی، نوشیدن آب کافی، انجام تمرینات تمرکز، کاهش استرس و نگرانی و برنامه‌ریزی می‌تواند برای تقویت اراده به ما کمک کند. اما تقویت اراده به تنهایی کافی نیست.

تبدیل اراده به عادت

اگر بتوانیم از اراده خود کمتر استفاده کنیم، آنگاه می‌توانیم برای کارهای دیگر اراده بیشتری داشته باشیم. به عبارتی اگر بتوانید از عضله اراده بهتر استفاده کنید، کارآیی آن افزایش می یابد.

عادت

عادت‌ها در زندگی روزمره ما وجود دارند. عادت‌ها کمترین انرژی را مصرف می‌کنند. زیرا آنها در مغز ما ثبت شده‌اند. یک نشانه کوچک سبب می‌شود که از آنها استفاده کنیم. هنگامی که خسته هستیم، غذا می‌خوریم. می‌دانید چرا؟ چون احساس خستگی در مغز ما با غذا خوردن کمتر می‌شود و ما به این کار عادت داریم.

حال اگر بتوانیم به انجام کارهایی که برایمان سخت است عادت کنیم، آنگاه مشکل تقویت اراده ما حل خواهد شد.

چه‌گونه؟

تصور کنید که هرگاه قصد مطالعه کردن را دارید، افکار مزاحم به ما هجوم می‌آورد. شما در ابتدا تصمیم می‌گیرید که نیروی اراده خود را تقویت کنید تا در برابر عوامل مزاحم مقاومت کنید. شما فکر می‌کردید که اگر اراده‌تان قوی شود می‌توانید تمرکز خود را بهبود ببخشید. اما با خواندن این مقاله متوجه شدید که تقویت اراده آنچنان کارساز نیست. در نتیجه باید کاری کنید، تا مطالعه برایتان لذت بخش شود. به عبارتی شما به جای تقویت اراده سعی می‌کنید از انجام کار پیش رو لذت ببرید. بنابراین سعی می‌کنیم تا با تبدیل اراده به عادت تمرکز بیشتری برای مطالعه داشته باشیم.

بگذارید برایتان مثال دیگری بزنم. شما تصمیم می‌گیرید که ورزش کنید. اما اراده کافی را ندارید. پس کاری می‌کنیم که ورزش برای ما جذاب شود و به آن عادت کنیم. در نتیجه با اشتیاق آن را انجام می‌دهیم نه با اجبار!

مراحل تبدیل اراده به عادت

۱- کاری را که به راحتی نمی‌توانید انجام دهید، یادداشت کنید.( منظور آن کاریست که نیاز دارید آن را با تمرکز بیشتری انجام دهید و نیازمند اراده بیشتری برای انجام آن هستید.)

۲- اهداف حاصل از انجام کار را بنویسید. برای مثال یادداشت کنید که انجام آن چه فوایدی برای شما دارد.

اگر قصد ورزش کردن دارید، بنویسید که چه زمان‌هایی و به چه مکان‌هایی باید بروید و چه فایده‌ای برای شما خواهد داشت.

۳- اگر بتوانید به هدفتان برسید، چه احساسی خواهید داشت؟ آن احساس را یادداشت کنید.

برای مثال یادداشت کنید که پس از پیاده‌روی می‌توانم بستنی بخورم. انرژی بیشتری خواهم داشت. خوشحال‌ترم زیرا امروز ورزش کرده‌ام و غیره.

۴- پاداش‌های خوبی برای خود قرار دهید. این پاداش می‌تواند یک احساس خوب باشد، می‌تواند یک شام خوب باشد و یا هر آنچه برای شما اشتیاق ایجاد می‌کند.

۵- سعی کنید برنامه‌تان را برای مدتی انجام دهید. به‌سرعت مشاهده خواهید کرد که دیگر نیاز به‌صرف انرژی زیادی ندارید. دیگر نیاز نیست اراده بالایی داشته باشید. ازاین‌پس به‌راحتی می‌توانید با تبدیل اراده به عادت هر کاری را انجام دهید. فقط کافی است که برای کارتان یک چرایی مهم پیدا کنید. آنگاه بدون داشتن اراده قوی، شما به‌راحتی از پس هر کاری برمی‌آیید.