انعطاف پذیری مغز چیست؟

انعطاف پذیری مغز که انعطاف پذیری عصبی نیر نامیده می‌شود، یک کلمه عجیب و غریب برای اکثر مردم است. با این وجود انعطاف پذیری عصبی یک عبارت رایج برای متخصصان علوم اعصاب است. انعطاف پذیری عصبی به معنای توانایی مغز برای تغییر در هر سنی است. این تغییر می‌تواند در جهت بهتر و یا بدتر شدن مغز باشد. همان گونه که تصور می کنید، این انعطاف پذیری نقش خیلی مهمی در پیشرفت و یا زوال مغز و نیز در شکل دهی شخصیت های متمایز ما دارد.

در این مقاله که ترجمه ای از مقاله ?What is Brain Plasticity می باشد، در  مورد خاصیت انعطاف پذیری مغز صحبت میکنیم. همیچنین علم اعصاب شناختی و خاصیت انعطاف پذیری مغز پایه اصلی ورزش های مغز می باشند.

مغز چگونه تغییر می‌کند؟

علم انعطاف پذیری مغز، مطالعه یک فرایند فیزیکی است. ماده خاکستری مغز می‌تواند نازک و یا ضخیم شود. اتصالات عصبی جدیدی می‌تواند ساخته و یا ضعیف و قطع شود. تغییر در ظاهر فیزیکی مغز به معنای تغییر در توانایی های ماست.

برای مثال، هر زمان که ما یک مرحله از یک رقص جدید را یاد بگیریم، تغییری در ظاهر فیزیکی مغز ما به وجود می‌آید. سیم پیچی های جدید (مسیرهای عصبی جدید) که دستور العمل هایی را برای انجام هر مرحله به بدن ما صادر می کند. هر زمان که نام کسی را فراموش کنیم، تغییری در مغز ما به وجود آمده است. سیم پیچی هایی که به حافطه ما متصل بوده اند، ضعیف و یا حتی قطع شده‌اند. همان‌گونه که مثال‌های بالا نشان می‌دهند، هر گونه تغییری در مغز سبب پیشرفت مهارت های ما (یک رقص جدید) و یا ضعیف شدن مهارتهایمان (فراموشی نام افراد) میشوند.

رشد و زوال عملکرد شناختی

مردم اغلب بر این باورند که دوران کودکی و جوانی زمان رشد مغز است. (افراد جوان مدام در حال یادگیری هستند، ماجراهای جدیدی را تجربه می‌کنند و دارای روحیه کنجکاوی هستند.)
بر عکس آن زمان بزرگسالی اغلب به عنوان زوال مهارت های شناختی به حساب می‌آید. زیرا آن‌ها بیشتر فراموشکار می‌شوند، کمتر خود را درگیر تجربه‌های جدید می‌کنند و بیشتر آن‌ها در مسیر خود ثابت قدم می‌شوند.
اما تحقیقات جدید نشان داده است که تحت شرایط صحیح، قدرت انعطاف‌پذیری مغز می‌تواند به رشد مغز بزرگسالان نیز کمک کند. اگرچه با افزایش سن برخی قسمت‌های خاص مغز تمایل به کاهش رشد پیدا می‌کند، بااین‌وجود مراحلی وجود دارد که سبب استفاده از انعطاف‌پذیری مغز و تجدیدقوای قسمت‌ها خاص می‌شود. فقط کافی است که از ورزش‌های انعطاف‌پذیری مغز استفاده کنیم. چاره کار تمرین درست مغز به‌صورت مؤثر است.

انعطاف‌پذیری عصبی و حواس

یکی از یافته‌های جدید علوم اعصاب، ارتباط بین حواس با حافظه و عملکردهای شناختی ما است. به دلیل وابستگی آن‌ها تضعیف یکی از آن‌ها سبب تضعیف دیگری می‌شود. برای مثال می‌دانیم که بیماران آلزایمر به‌مرور حافظه خود را از دست می‌دهند. یکی از علائم آن خوردن غذای کمتر است. چرا؟ همان‌طور که میدانید مشکلات بینایی قسمتی از آلزایمر است. درنتیجه آن‌ها کمتر غذا می‌خورند، زیرا غذایشان را به‌درستی نمی‌بینند. مثالی دیگر در این مورد افزایش سن است. با افزایش سن بیشتر فراموش‌کار می‌شویم و به‌راحتی حواسمان پرت می‌شود. زیرا مغزمان آنچه را می‌شنویم، می‌بینیم و احساس می‌کنیم به‌خوبی پردازش نمی‌کند. درنتیجه نمی‌توانیم تصاویر تجربیات خود را به‌صورت واضح ذخیره کنیم و در استفاده از آن و به یادآوری آن‌ها با مشکل مواجه می‌شویم.